Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

Pana Profesora Mariana Zembali

Jednego z najwybitniejszych polskich kardiochirurgów i transplantologów
Wieloletniego dyrektora Śląskiego Centrum Chorób Serca
Wybitnego Ucznia prof. Zbigniewa Religi
który w zespole prof. Religi dokonał pierwszej udanej transplantacji serca w Polsce.
Nauczyciela wielu pokoleń lekarzy
Człowieka o wielkim sercu, oddanego pacjentom

Cześć Jego pamięci !

Zarząd Główny i Członkowie
Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Prof. dr hab. n. med. Marian Zembala, jeden z najwybitniejszych polskich kardiochirurgów, transplantologów i lekarzy, urodził się 11 lutego 1950 w Krzepicach, gdzie ukończył szkołę podstawową i liceum. W 1974 ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej we Wrocławiu, otrzymał równocześnie ogólnopolskie wyróżnienie Primus Inter Pares. Od 1975 do 1981 był asystentem i starszym asystentem w Klinice Chirurgii Serca tej uczelni, zaś po uzyskaniu stopnia doktora nauk medycznych objął stanowisko adiunkta. Od 1980 przez kilka lat przebywał w Holandii na stażu naukowym na Uniwersytecie w Utrechcie. Był inicjatorem i koordynatorem akcji operowania polskich dzieci z wadami serca przez zespół holenderski pod kierunkiem prof. Hitchcocka. Z pomocy skorzystało kilkaset dzieci. W 2015 roku prof. Marian Zembala był pomysłodawcą i organizatorem niezapomnianego rejsu upamiętniającego tę akcję, podczas którego na pokładzie Daru Młodzieży polscy kardiolodzy i kardiochirurdzy żeglowali z Gdyni do Amsterdamu, by wziąć udział w Kongresie ESC.

Do Polski powrócił prof. Zembala w 1985, by podjąć pracę w utworzonej wówczas, i kierowanej przez profesora Zbigniewa Religę, Katedrze i Klinice Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Prof. Marian Zembala był uczestnikiem pierwszej udanej transplantacji serca w zespole Zbigniewa Religi. Specjalizował się następnie w zakresie kardiochirurgii. W 1992 habilitował się na podstawie dorobku w zakresie chirurgicznej rewaskularyzacji serca w świeżym zawale. Odbył wiele staży zagranicznych w USA i Europie Zachodniej.

W 1992 uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie rozprawy pt. Chirurgiczna reperfuzja mięśnia sercowego w świeżym zawale oraz dorobku naukowego.

W 1993 objął funkcję dyrektora Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. W 1997 został członkiem Krajowej Rady Transplantacyjnej, a w latach 1997-1999 był prezesem Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego. W 1998 otrzymał tytuł profesora nauk medycznych, a następnie został zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i kierownika Katedry Kardiochirurgii i Transplantologii. W 2011 został przewodniczącym rady naukowej przy ministrze zdrowia, a także krajowym konsultantem z zakresu kardiochirurgii.

W 1997 jako pierwszy w Polsce wraz zespołami wykonał transplantację pojedynczego płuca, serca z płucami (2001), serca i nerki (2002), płuca i wątroby (2019), przeprowadził także pierwszą rewaskularyzację serca z użyciem obu tętnic piersiowych wewnętrznych (1986).

Był promotorem kilkunastu prac doktorskich, był członkiem krajowym korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a także członkiem Komitetu Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk, International Society for Heart and Lung Transplantation, a także Sekcji Kardiochirurgii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Pełnił funkcję redaktora naczelnego pisma „Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” oraz był członkiem rad redakcyjnych wielu renomowanych czasopism naukowych.

Prof. Marian Zembala jest autorem około 90 rozdziałów w 25 podręcznikach, redaktorem 4 podręczników tym dwóch międzynarodowych, a także ponad 600 oryginalnych prac naukowych, w sumie ponad 1500.

Prof. Marian Zembala zajmował stanowisko prezydenta obu towarzystw europejskich w dziedzinie kardiochirurgii; Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Sercowo-Naczyniowej (ESCVS) w latach 2010-2012 oraz Europejskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego (EACTS) w  kadencji 2017–2018.

Prof. Marian Zembala w 2014 uzyskał mandat radnego sejmiku śląskiego, zaś w 2015 uzyskał mandat posła z okręgu katowickiego. W 2015 roku piastował stanowisko ministra zdrowia w rządzie premier Ewy Kopacz.

Prof. Marian Zembala wyróżniony był wieloma polskimi zagranicznymi orderami i odznaczeniami. Są to między innymi:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011).
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2004).
• Order Za Zasługi III stopnia (Ukraina, 2008).
• Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (2012).
• Order Uśmiechu (2005).

A także nagrody i wyróżnienia:

• Honorowy obywatel województwa opolskiego (2005), Krzepic (2005), Zabrza (2009).
• Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii nauka (2010).
• Śląska Nagroda im. Juliusza Ligonia (2010).
• „Cegła Janoscha” (2011), nagroda przyznawana przez katowicką redakcję „Gazety Wyborczej” dla osób zasłużonych dla krzewienia górnośląskiej tożsamości
• Watykański medal Benemerenti (2012).
• Lux ex Silesia (2021).

W 2018 roku Prof. Marian Zembala uzyskał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.

Prof. Marian Zembala był świetnym żeglarzem, wydał kilka książek pozamedycznych, w tym tomik poezji. Był żonaty z Hanną, miał czworo dzieci: Michała, Joannę, Pawła i Małgorzatę i czworo wnucząt: Mateusza, Jaśminę, Olafa i Maję.

Prof. dr hab. n. med. Marian Zembala zmarł w domu rodzinnym w Zbrosławicach koło Tarnowskich Gór dnia 19 marca 2022.